Σήμερα, 29 Αυγούστου, η Εκκλησία μας, φίλοι Χριστιανοί, γιορτάζει, κι εμείς μαζί της, την τρίτη μεγάλη γιορτή του καλοκαιριού: την αποκεφάλιση του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, μέρα πένθιμη και αυστηρά νηστήσιμη.
Προηγήθηκαν η “Μεταμόρφωση” του Χριστού μας (6 Αυγούστου) και η “Κοίμηση” της Παναγίας μητέρας μας (15 Αυγούστου).
Αυτός ο Ιωάννης που γιορτάζουμε σήμερα, ονομάζεται και “Πρόδρομος” γιατί με τη ζωή του, τη διδασκαλία του και το έργο του προετοίμασε το δρόμο για τον ερχομό του Χριστού μας.
Ο ίδιος άγιος ονομάζεται και “Βαπτιστής” γιατί εκτός του ότι δίδασκε τα πλήθη, βάπτιζε κιόλας τους μετανοούντες στον Ιορδάνη ποταμό και τον αξίωσε ο Θεός να βαπτίσει ακόμη και τον ίδιο το γιο του, τον Σωτήρα Χριστό (6 Ιανουαρίου).
Ο Πρόδρομος υπήρξε και “προφήτης” και μάλιστα ο πιο αξιόλογος απ’ όλους.
Κατέχει τη δεύτερη θέση στην ιεραρχία των αγίων της Εκκλησίας μας, μετά την Παναγία μας, και στο εορτολόγιο την τέταρτη θέση, μετά την Παναγία, τον Τίμιο Σταυρό (14 Σεπτεμβρίου) και τους Αγίους Αγγέλους και Αρχαγγέλους (8 Νοεμβρίου).
Ηταν συνομήλικος του Χριστού μας, μεγαλύτερός του κατά 6 μήνες και γιος του αρχιερέα Ζαχαρία και της Ελισάβετ.
Όταν μεγάλωσε, αυστηρός, ευσεβής και δίκαιος, λόγω χαρακτήρα και ανατροφής, αλλά και από Θεού φώτιση, αποσύρθηκε στην έρημο και έγινε ασκητής.
Εκεί ζούσε προσευχόμενος και μελετώντας την Αγία Γραφή.
Για να ζήσει, τρεφόταν από το λιγοστό μέλι των άγριων μελισσών της ερήμου, από άγρια χόρτα και ακρίδες που έφερνε ο άνεμος στην περιοχή από την έρημο της Αραβίας.
Φορούσε ένα χιτώνα από τρίχες καμήλας που τον έζωνε με μια δερμάτινη ζώνη.
Αργότερα εγκατάλειψε την έρημο και ήρθε στον Ιορδάνη ποταμό όπου δίδασκε τα πλήθη και τα προετοίμαζε για τον ερχομό του Χριστού, βάπτιζε δε στα νερά του ποταμού όσους μετανοούσαν και εξομολογούνταν τις αμαρτίες τους.
Απέκτησε πολλούς μαθητές και οπαδούς.
Ο κόσμος τον σεβόταν και τον αγαπούσε. Πολλοί τον θεωρούσαν ως τον Μεσσία που περίμεναν και άλλοι ως μεγάλο προφήτη.
“Δεν είμαι εγώ ο Μεσσίας που περιμένετε”, τους απαντούσε εκείνος.
“Έρχεται μετά από μένα και εγώ δεν είμαι άξιος ούτε τα κορδόνια των παπουτσιών του να λύσω.
Εγώ βαπτίζω με νερό, εκείνος με Πνεύμα Αγιο”.
Εκείνο τον καιρό βασιλιάς στην περιοχή ήταν ο Ηρώδης Αντίπας, ένας άνθρωπος άθλιος, θηλυμανής και ανήθικος, τόσο ανήθικος που είχε για γυναίκα του την Ηρωδιάδα, γυναίκα του αδελφού του, Φιλίππου, της ίδιας ποιότητας κι αυτή.
Ο αυστηρός και άφοβος Ιωάννης δεν μπορούσε να ανεχθεί αυτήν την πρόστυχη και αιμομικτική συμβίωση και συμπεριφορά του ζεύγους και τους ήλεγξε κατ’ επανάληψη και πολύ αυστηρά: “Ουκ εξεστί σοι έχειν την γυναίκα; Φιλίππου του αδελφού σου”, φώναζε στο βασιλιά ο Ιωάννης.
Το ζεύγος μίσησε αφάνταστα τον Ιωάννη και ιδίως η Ηρωδιάδα που ζητούσε από τον βασιλιά να τον θανατώσει.
Εκείνος όμως φοβόταν την οργή του λαού και μια πιθανή εξέγερσή του, γι αυτό αποφάσισε τελικά αντί θανάτου να τον φυλακίσει.
Η Ηρωδιάδα όμως, που μ’ αυτή τη λύση δεν ικανοποιήθηκε, ζητούσε και περίμενε την κατάλληλη ευκαιρία, για να εκδικηθεί τον Ιωάννη.
Η ευκαιρία αυτή δεν άργησε δυστυχώς να φανεί.
Καθώς ο Πρόδρομος ήταν στη φυλακή, συνέβη ο Ηρώδης να γιορτάσει τα γενέθλιά του και είχε καλέσει στο παλάτι όλη την αφρόκρεμα του βασιλείου του.
Στο συμπόσιο ήταν και η πανέμορφη και άριστη χορεύτρια, κόρη της Ηρωδιάδας, Σαλώμη.
Μετά το πλούσιο και έντονο φαγοπότι, τη γενική ευθυμία και το μεθύσι των περισσοτέρων προσκεκλη- μένων, συμπεριλαμβανομένου και του βασιλιά, άρχισε το γλέντι.
Κάποια στιγμή εμφανίστηκε και η εντυπωσιακή και όμορφη Σαλώμη και χόρεψε.
Χόρεψε τόσο όμορφα, ίσως και προκλητικά, που μάγεψε τους πάντες και προπάντων το βασιλιά, ο οποίος συνεπαρμένος και ευχαριστημένος τής πρότεινε για να την ανταμείψει να του ζητήσει όποιο δώρο ήθελε, ακόμα και το μισό του βασίλειο και ορκίστηκε μπροστά σ’ όλους να την ικανοποιήσει.
Η Σαλώμη, ύστερα από συνεννόηση με τη μητέρα της την Ηρωδιάδα, ζήτησε την κεφαλή του Ιωάννη “επί πίνακι”!
Ο Ηρώδης αν και μεθυσμένος, έμεινε άναυδος.
Φοβόταν το λαό, για να φθάσει σ’ αυτά τα άκρα.
Όμως ο όρκος που είχε δώσει στη Σαλώμη μπροστά σ’ όλους τον ανάγκασε τελικά να υποκύψει.
Σε λίγο, η κεφαλή του Αγίου “ασποτμηθείσα, ως οψώνιον εφέρετο, επί πίνακι, τοις ανακειμένοις. Ω, συμποσίου μισητού, ανοσιουργήματος και μιαιφονίας πλήρους! Αλλ’ ημείς τον Βαπτιστήν, ως εν γεννητοίς γυναικών μείζονα, επαξίως τιμώντες μακαρίζομεν”.
Η νηστεία που τηρούμε.
Σήμερα, είναι μέρα πένθιμη και τηρούμε αυστηρή νηστεία (αλάδωτο, δεν τρώμε λάδι)σε ένδειξη πένθους για την άδικη θανάτωση του αγιοτέρου ανθρώπoυ της παγκόσμιας Ιστορίας (Aνώτερη από τον Πρόδρομο είναι μόνο η Παναγία).
Η νηστεία εξάλλου που συνηθίζεται κατά την ημέρα αυτή, δηλαδή, στις 29 Αυγούστου, συνοδεύεται με την αποφυγή παντός το οποίο προσομοιάζει με το αίμα που έτρεξε από την κεφαλή του.
Για το λόγο αυτό σε πολλά μέρη της πατρίδας μας, ιδιαίτερα της υπαίθρου, δεν τρώνε μαύρο σταφύλι, μαύρο σύκο, οποιοδήποτε μαύρο φρούτο, γιατί -όπως πιστεύουν- το αίμα του αγίου τα έβαψε!
Επίσης αλλού δεν τρώνε καρύδι, γιατί του έκοψαν το "καρύδι" του λαιμού.
Τέλος δεν πιάνουν μαχαίρι, και ό,τι κόβουν, το κόβουν με το χέρι.
Γενικά η νηστεία προς τιμήν του είναι καθολική από τον ορθόδοξο λαό μας.
Οι άρρωστοι προσερχόμενοι στις εκκλησιές που πανηγυρίζουν στο όνομά του, τάζουν στον άγιο λάδι, λιβάνι, κερί ή πετεινό και κατσίκι, τα οποία σφάζονται κατά τη γιορτή του και παρατίθενται σε κοινό τραπέζι στους εκκλησιαζόμενους.
